ಕಳೆದ 20 ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಗ್ರಾಮೀಣ ಭಾಗದ ಬಡವರ ಜೀವನಾಡಿಯಾಗಿದ್ದ ‘ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಗ್ರಾಮೀಣ ಉದ್ಯೋಗ ಖಾತ್ರಿ ಯೋಜನೆ’ (MGNREGA) ಬದಲಾಗುವ ಕಾಲ ಸನ್ನಿಹಿತವಾಗಿದೆ. ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರವು ಲೋಕಸಭೆಯಲ್ಲಿ ‘ವಿಕಸಿತ ಭಾರತ ಗ್ಯಾರಂಟಿ ಫಾರ್ ರೋಜ್ಗಾರ್ ಅಂಡ್ ಆಜೀವಿಕಾ ಮಿಷನ್ (ಗ್ರಾಮೀಣ)’ ಅಂದರೆ VB-G RAM G ಮಸೂದೆ-2025 ಅನ್ನು ಮಂಡಿಸಿದೆ.
ಹಾಗಾದರೆ ಹಳೆಯ ಯೋಜನೆಗಿಂತ ಈ ಹೊಸ ಮಸೂದೆಯಲ್ಲಿ ಏನಿದೆ? ಜನಸಾಮಾನ್ಯರಿಗೆ ಇದರಿಂದ ಲಾಭವೇ ಅಥವಾ ನಷ್ಟವೇ? ವಿರೋಧ ಪಕ್ಷಗಳು ಇದನ್ನು ಏಕೆ ವಿರೋಧಿಸುತ್ತಿವೆ? ಇಲ್ಲಿದೆ ಸಂಪೂರ್ಣ ಮಾಹಿತಿ.
ಮೊದಲಿಗೆ ತಿಳಿಯೋಣ: ಏನಿದು ಪ್ರಸ್ತುತ ಇರುವ MGNREGA? (Context: What is the Current MGNREGA?)
ಹೊಸ ಮಸೂದೆಯ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿಯುವ ಮುನ್ನ, ಇಷ್ಟು ವರ್ಷ ನಮ್ಮ ಹಳ್ಳಿಗಳಲ್ಲಿ ಚಾಲ್ತಿಯಲ್ಲಿದ್ದ ಯೋಜನೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಸ್ಪಷ್ಟತೆ ಇರುವುದು ಮುಖ್ಯ. ‘ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಗ್ರಾಮೀಣ ಉದ್ಯೋಗ ಖಾತ್ರಿ ಕಾಯ್ದೆ’ (MGNREGA) ಎನ್ನುವುದು ಭಾರತದ ಗ್ರಾಮೀಣ ಭಾಗದ ಜನರ ಜೀವನೋಪಾಯ ಭದ್ರತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ ಜಾರಿಗೆ ಬಂದಿರುವ ಒಂದು ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿ ಯೋಜನೆಯಾಗಿದೆ. ಇದು ದೇಶದ ಪ್ರತಿ ಗ್ರಾಮೀಣ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಒಂದು ಆರ್ಥಿಕ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಕನಿಷ್ಠ 100 ದಿನಗಳ ಖಾತರಿಪಡಿಸಿದ ಕೂಲಿ ಉದ್ಯೋಗವನ್ನು ನೀಡುವ ಗುರಿ ಹೊಂದಿದೆ. ಈ ಯೋಜನೆಯಡಿ, ದೈಹಿಕ ಶ್ರಮದ ಅಗತ್ಯವಿರುವ ಕೌಶಲ್ಯರಹಿತ ಕೆಲಸ ಮಾಡಲು ಸಿದ್ಧವಿರುವ ಯಾವುದೇ ವಯಸ್ಕ ಸದಸ್ಯರು ತಮ್ಮ ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯಿತಿಯಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಕೋರಿ ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಸಬಹುದು. ಹಳ್ಳಿಗಳಲ್ಲಿ ಬಡತನ ನಿರ್ಮೂಲನೆ, ವಲಸೆ ತಡೆಗಟ್ಟುವುದು ಮತ್ತು ಗ್ರಾಮೀಣ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸುವುದು ಇದರ ಪ್ರಮುಖ ಉದ್ದೇಶಗಳಾಗಿವೆ.
ಏನಿದು ಹೊಸ ಮಸೂದೆ? (What is the New Bill?)
ಈಗ ಕೇಂದ್ರ ಗ್ರಾಮೀಣಾಭಿವೃದ್ಧಿ ಸಚಿವ ಶಿವರಾಜ್ ಸಿಂಗ್ ಚೌಹಾಣ್ ಅವರು ಲೋಕಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಮಸೂದೆಯನ್ನು ಮಂಡಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಇದರ ಪ್ರಮುಖ ಉದ್ದೇಶ ಮೇಲೆ ವಿವರಿಸಿದ 2005ರ ಹಳೆಯ MGNREGA ಕಾಯ್ದೆಯನ್ನು ರದ್ದುಗೊಳಿಸಿ, ಹೊಸ ನಿಯಮಗಳೊಂದಿಗೆ ‘VB-G RAM G’ (Viksit Bharat Guarantee for Rozgar and Ajeevika Mission) ಕಾಯ್ದೆಯನ್ನು ಜಾರಿಗೆ ತರುವುದಾಗಿದೆ.
ಪ್ರಮುಖ ಬದಲಾವಣೆಗಳು ಮತ್ತು ಕೊಡುಗೆಗಳು (Key Features & Changes)
ಸರ್ಕಾರದ ಅಧಿಕೃತ ದಾಖಲೆಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ಹೊಸ ಮಸೂದೆಯಲ್ಲಿರುವ ಪ್ರಮುಖ ಅಂಶಗಳು ಇಂತಿವೆ:
- 125 ದಿನಗಳ ಉದ್ಯೋಗ ಗ್ಯಾರಂಟಿ: ಪ್ರಸ್ತುತ MGNREGA ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ವಾರ್ಷಿಕ 100 ದಿನಗಳ ಕೆಲಸ ನೀಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಹೊಸ ಮಸೂದೆಯ ಪ್ರಕಾರ ಇದನ್ನು 125 ದಿನಗಳಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಿಸಲಾಗುವುದು.
- ಕೆಲಸದ ಸ್ವರೂಪ: ಕೇವಲ ಗುಂಡಿ ತೆಗೆಯುವುದಲ್ಲದೆ, ಶಾಶ್ವತ ಆಸ್ತಿ ಸೃಜನೆಗೆ (Asset Creation) ಒತ್ತು ನೀಡಲಾಗುವುದು. ಇದರಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖವಾಗಿ 4 ವಿಭಾಗಗಳಿರುತ್ತವೆ:
- ಜಲ ಭದ್ರತೆ (Water Security)
- ಗ್ರಾಮೀಣ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯ (Rural Infrastructure)
- ಜೀವನೋಪಾಯ ಸಂಬಂಧಿತ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯ
- ಹವಾಮಾನ ವೈಪರೀತ್ಯ ತಡೆಗಟ್ಟುವ ಕಾಮಗಾರಿಗಳು
- ಕೃಷಿ ಕೆಲಸಕ್ಕೆ ಅಡ್ಡಿಯಿಲ್ಲ: ಸುಗ್ಗಿ ಅಥವಾ ಬಿತ್ತನೆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ರೈತರಿಗೆ ಕೂಲಿ ಕಾರ್ಮಿಕರ ಕೊರತೆಯಾಗದಂತೆ ನೋಡಿಕೊಳ್ಳಲು, ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಗರಿಷ್ಠ 60 ದಿನಗಳ ಕಾಲ ಈ ಯೋಜನೆಯಡಿ ಕೆಲಸವನ್ನು ಸ್ಥಗಿತಗೊಳಿಸುವ ಅಧಿಕಾರ ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರಗಳಿಗೆ ಇರುತ್ತದೆ.
MGNREGA vs ಹೊಸ ಮಸೂದೆ: ಪ್ರಮುಖ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳು (Comparison Table)
ಹಳೆಯ ಯೋಜನೆ ಮತ್ತು ಹೊಸ ಮಸೂದೆಯ ನಡುವಿನ ವ್ಯತ್ಯಾಸವನ್ನು ಈ ಕೆಳಗಿನ ಕೋಷ್ಟಕದಲ್ಲಿ (Table) ಸುಲಭವಾಗಿ ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು:
ಈ ಯೋಜನೆಯಿಂದ ಯಾರಿಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಲಾಭ? (Who will Benefit?)
ಹೊಸ ಮಸೂದೆಯು ಜಾರಿಯಾದರೆ ಗ್ರಾಮೀಣ ಭಾಗದ ಈ ಕೆಳಗಿನ ವರ್ಗಗಳಿಗೆ ನೇರ ಲಾಭವಾಗಲಿದೆ ಎಂದು ಸರ್ಕಾರ ತಿಳಿಸಿದೆ:
- ಗ್ರಾಮೀಣ ಕೂಲಿ ಕಾರ್ಮಿಕರು: ವರ್ಷಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚುವರಿ 25 ದಿನಗಳ ಕೆಲಸ ಸಿಗುವುದರಿಂದ, ಪ್ರತಿ ಕುಟುಂಬದ ವಾರ್ಷಿಕ ಆದಾಯದಲ್ಲಿ ಏರಿಕೆಯಾಗಲಿದೆ.
- ರೈತ ಸಮುದಾಯ: ಸುಗ್ಗಿ ಮತ್ತು ಬಿತ್ತನೆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ (Harvest Season) ಈ ಯೋಜನೆಯ ಕೆಲಸವನ್ನು ತಾತ್ಕಾಲಿಕವಾಗಿ ನಿಲ್ಲಿಸುವುದರಿಂದ, ರೈತರಿಗೆ ಕೃಷಿ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಿಗೆ ಕೂಲಿ ಕಾರ್ಮಿಕರು ಸುಲಭವಾಗಿ ಸಿಗಲಿದ್ದಾರೆ.
- ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯಿತಿಗಳು: ಕೇವಲ ಮಣ್ಣಿನ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವ ಬದಲು, ರಸ್ತೆ, ಕೆರೆ, ಮತ್ತು ಕಾಲುವೆಗಳಂತಹ ‘ಶಾಶ್ವತ ಆಸ್ತಿ’ಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುವುದರಿಂದ ಹಳ್ಳಿಗಳ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯಾಗಲಿದೆ.
- ಮಹಿಳೆಯರು: MGNREGA ದಂತೆಯೇ ಈ ಯೋಜನೆಯಲ್ಲೂ ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಆದ್ಯತೆ ಮುಂದುವರಿಯಲಿದ್ದು, ಮನೆಯ ಹತ್ತಿರವೇ ಉದ್ಯೋಗ ದೊರೆಯಲಿದೆ.
ವಿವಾದ ಮತ್ತು ವಿರೋಧವೇಕೆ? (Why is there Opposition?)
ಈ ಮಸೂದೆ ಮಂಡನೆಯಾಗುತ್ತಿದ್ದಂತೆಯೇ ವಿರೋಧ ಪಕ್ಷಗಳು ತೀವ್ರ ಆಕ್ಷೇಪ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿವೆ. ಪ್ರಮುಖ ಕಾರಣಗಳು ಹೀಗಿವೆ:
- ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧಿ ಹೆಸರು ಕೈಬಿಟ್ಟಿರುವುದು: ಹಳೆಯ ಯೋಜನೆಯಲ್ಲಿದ್ದ ‘ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧಿ’ ಹೆಸರನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕಿರುವುದಕ್ಕೆ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಸೇರಿದಂತೆ ಹಲವು ಪಕ್ಷಗಳು ವಿರೋಧ ವ್ಯಕ್ತ ಪಡಿಸುತ್ತಿವೆ .
- ಹಣಕಾಸಿನ ಹೊರೆ (Funding Split): ಹಳೆಯ MGNREGA ಯೋಜನೆಯಲ್ಲಿ ವೇತನದ ಸಂಪೂರ್ಣ ಹಣವನ್ನು (100%) ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರವೇ ಭರಿಸುತ್ತಿತ್ತು. ಆದರೆ ಹೊಸ ಮಸೂದೆಯ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರಗಳ ನಡುವೆ 60:40 ಅನುಪಾತದಲ್ಲಿ (ಅಂದರೆ 60% ಕೇಂದ್ರ, 40% ರಾಜ್ಯ) ವೆಚ್ಚ ಹಂಚಿಕೆಯಾಗಲಿದೆ ಎಂದು ವರದಿಯಾಗಿದೆ. ಇದರಿಂದ ರಾಜ್ಯಗಳ ಮೇಲೆ ಆರ್ಥಿಕ ಹೊರೆ ಬೀಳಲಿದೆ ಎಂಬುದು ವಿರೋಧ ಪಕ್ಷಗಳ ವಾದ.
ಸರ್ಕಾರದ ಸ್ಪಷ್ಟನೆ (Government’s Stance)
ಸಚಿವ ಶಿವರಾಜ್ ಸಿಂಗ್ ಚೌಹಾಣ್ ಅವರ ಹೇಳಿಕೆ:
“ನಾವು ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧಿಯವರ ತತ್ವಗಳನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತೇವೆ. ಈ ಹೊಸ ಮಸೂದೆಯು ಗ್ರಾಮೀಣ ಭಾರತವನ್ನು ‘ವಿಕಸಿತ ಭಾರತ’ವನ್ನಾಗಿ ಮಾಡುವ ಗುರಿ ಹೊಂದಿದೆ. ಬಡವರಿಗೆ ಹೆಚ್ಚು ದಿನಗಳ ಕೆಲಸ (125 ದಿನಗಳು) ಸಿಗಲಿದೆ ಮತ್ತು ಭ್ರಷ್ಟಾಚಾರ ತಡೆಗೆ ಡಿಜಿಟಲ್ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಬಳಸಲಾಗುವುದು.”
ಅಂತಿಮ ನಿರ್ಣಯ (Final Takeaway)
ಸದ್ಯಕ್ಕೆ ಇದು ಕೇವಲ ‘ಮಸೂದೆ’ (Bill) ಆಗಿದ್ದು, ಇನ್ನೂ ಕಾಯ್ದೆಯಾಗಿಲ್ಲ. ಲೋಕಸಭೆ ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಅನುಮೋದನೆ ಪಡೆದ ನಂತರವಷ್ಟೇ ಜಾರಿಗೆ ಬರಲಿದೆ. ಅಲ್ಲಿಯವರೆಗೂ ಹಳೆಯ MGNREGA ನಿಯಮಗಳೇ ಮುಂದುವರಿಯಲಿವೆ.
Verified Sources:
– Lok Sabha Proceedings (Dec 17, 2025)
– Press Information Bureau (PIB) Releases
– Ministry of Rural Development Statements
