ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಸ್ಮಾರ್ಟ್ಫೋನ್ ಬಳಸುವ ಬಹುತೇಕರು ಎರಡು ಸಿಮ್ ಕಾರ್ಡ್ಗಳನ್ನು (Dual SIM) ಹೊಂದಿರುತ್ತಾರೆ. ಒಂದನ್ನು ಪ್ರೈಮರಿ ನಂಬರ್ ಆಗಿ ದಿನನಿತ್ಯದ ಕರೆಗಳಿಗೆ ಬಳಸಿದರೆ, ಮತ್ತೊಂದನ್ನು ಕೇವಲ ಇನ್ಕಮಿಂಗ್ ಕರೆಗಳಿಗಾಗಿ (Incoming Calls) ಅಥವಾ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಖಾತೆಗಳಿಗೆ ಲಿಂಕ್ ಮಾಡಿರುವುದರಿಂದ ಹಾಗೆಯೇ ಫೋನ್ನಲ್ಲಿ ಬಿಟ್ಟಿರುತ್ತಾರೆ.
ನೀವು ಕೂಡ ಇದೇ ರೀತಿ ಎರಡನೇ ಸಿಮ್ ಬಳಸುತ್ತಿದ್ದೀರಾ? ಅದರಲ್ಲಿ ಮೇನ್ ಬ್ಯಾಲೆನ್ಸ್ (Talktime) ಇದೆ ಎಂದು ನಿಶ್ಚಿಂತೆಯಿಂದ ಇದ್ದೀರಾ? ಹಾಗಾದರೆ ನೀವೊಮ್ಮೆ ನಿಮ್ಮ ಬ್ಯಾಲೆನ್ಸ್ ಮತ್ತು ಸಿಮ್ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸುವುದು ಅನಿವಾರ್ಯ.
ಏಕೆಂದರೆ, ನಿಮ್ಮ ಅರಿವಿಗೆ ಬಾರದೇ ನಿಮ್ಮ ಖಾತೆಯಿಂದ ಹಣ ಕಡಿತವಾಗುತ್ತಿರುವ ಮತ್ತು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ನಿಮ್ಮ ನಂಬರ್ ಶಾಶ್ವತವಾಗಿ ನಿಷ್ಕ್ರಿಯಗೊಳ್ಳುವ (Deactivate) ಅಪಾಯವಿದೆ. ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಹೇಗೆ ನಡೆಯುತ್ತದೆ? ಇದನ್ನು ತಡೆಯುವುದು ಹೇಗೆ? ಸಂಪೂರ್ಣ ಮಾಹಿತಿ ಇಲ್ಲಿದೆ.
ಏನಿದು ಅಗೋಚರ ಅಪಾಯ?
ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ನಾವು ನಮ್ಮ ಸಿಮ್ನಲ್ಲಿ ಟಾಕ್ಟೈಮ್ ಬ್ಯಾಲೆನ್ಸ್ ಇದ್ದರೆ, ಆ ಸಿಮ್ ಸುರಕ್ಷಿತ ಎಂದು ಭಾವಿಸುತ್ತೇವೆ. ಆದರೆ, ಟೆಲಿಕಾಂ ನಿಯಮಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ಸಿಮ್ ಕಾರ್ಡ್ನಲ್ಲಿ ಬ್ಯಾಲೆನ್ಸ್ ಇದ್ದ ಮಾತ್ರಕ್ಕೆ ಅದು ಸಕ್ರಿಯವಾಗಿರಬೇಕು ಎಂದೇನಿಲ್ಲ.
ಕೆಲವು ಪ್ರಮುಖ ಟೆಲಿಕಾಂ ಕಂಪನಿಗಳು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಅವಧಿಯವರೆಗೆ ಸಿಮ್ ಬಳಸದ ಗ್ರಾಹಕರ ಸಂಖ್ಯೆಗಳನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸಲು ಕಠಿಣ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತವೆ. ನೀವು ಒಂದು ಸಣ್ಣ ತಪ್ಪು ಮಾಡಿದರೆ, ನಿಮ್ಮ ಬ್ಯಾಲೆನ್ಸ್ ತನ್ನಷ್ಟಕ್ಕೆ ತಾನೇ ಕಡಿತಗೊಳ್ಳಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸುತ್ತದೆ.
90 ದಿನಗಳ ನಿರ್ಣಾಯಕ ನಿಯಮ (The 90-Day Rule)
ಈ ಸಮಸ್ಯೆಯ ಮೂಲ ಇರುವುದು “ಬಳಕೆ” ಅಥವಾ Usage ಎಂಬ ಪದದಲ್ಲಿ. ಕಂಪನಿಯ ನಿಯಮಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ಯಾವುದೇ ಪ್ರಿಪೇಯ್ಡ್ ಗ್ರಾಹಕರು ಸತತ 90 ದಿನಗಳವರೆಗೆ ತಮ್ಮ ಸಿಮ್ ಕಾರ್ಡ್ ಅನ್ನು ಬಳಸದೆ ಇದ್ದರೆ, ಆ ಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು “ನಿಷ್ಕ್ರಿಯ” ಅಥವಾ Dormant ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಕೇವಲ ಸಿಮ್ ಕಾರ್ಡ್ ಫೋನ್ ಒಳಗೆ ಇದ್ದರೆ ಅಥವಾ ಇನ್ಕಮಿಂಗ್ ಕರೆಗಳು ಬರುತ್ತಿದ್ದರೆ ಅದನ್ನು “ಬಳಕೆ” ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಕಳೆದ 90 ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ನೀವು ಈ ಕೆಳಗಿನ ಕೆಲಸಗಳನ್ನು ಮಾಡಿರಲೇಬೇಕು:
- ಒಂದು ಔಟ್ಗೋಯಿಂಗ್ ಕರೆ (Voice/Video) ಮಾಡಿರಬೇಕು.
- ಒಂದು SMS ಕಳುಹಿಸಿರಬೇಕು.
- ಅಥವಾ ಮೊಬೈಲ್ ಡೇಟಾ (Internet) ಬಳಸಿರಬೇಕು.
ಇದ್ಯಾವುದನ್ನೂ ಮಾಡದಿದ್ದರೆ, ಮುಂದಿನ ಹಂತದಲ್ಲಿ ನಿಮ್ಮ ಹಣ ಕಡಿತವಾಗಲು ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ.
ನಿಮ್ಮ ಹಣ ಕಟ್ ಆಗುವುದು ಹೇಗೆ? (Automatic Balance Deduction)
90 ದಿನಗಳ ಕಾಲ ಯಾವುದೇ ಚಟುವಟಿಕೆ ಇಲ್ಲದಿದ್ದಾಗ, ಕಂಪನಿಯು “Automatic Number Retention Scheme” ಎನ್ನುವ ನಿಯಮವನ್ನು ಜಾರಿಗೆ ತರುತ್ತದೆ. ಇದರ ಅನ್ವಯ ನಿಮ್ಮ ಮೇನ್ ಬ್ಯಾಲೆನ್ಸ್ ನಿಂದ ಹಣ ಕಡಿತವಾಗುತ್ತದೆ.
ಇದರ ಲೆಕ್ಕಾಚಾರ ಹೀಗಿದೆ:
- ಬ್ಯಾಲೆನ್ಸ್ ₹20 ಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಇದ್ದರೆ:
ಒಂದು ವೇಳೆ 90 ದಿನಗಳ ನಂತರವೂ ನಿಮ್ಮ ಖಾತೆಯಲ್ಲಿ ₹20 ಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಟಾಕ್ಟೈಮ್ ಇದ್ದರೆ, ಕಂಪನಿಯು ನಿಮ್ಮ ಬ್ಯಾಲೆನ್ಸ್ನಿಂದ ₹20 ಅನ್ನು ಕಡಿತಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ (Deduct). ಈ ಹಣವನ್ನು ಕಡಿತಗೊಳಿಸಿ, ನಿಮ್ಮ ಸಿಮ್ ಅವಧಿಯನ್ನು ಇನ್ನೂ 30 ದಿನಗಳವರೆಗೆ ವಿಸ್ತರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು “Number Retention” ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. - ಪ್ರತಿ 30 ದಿನಗಳಿಗೊಮ್ಮೆ ಕಡಿತ:
ನೀವು ಸಿಮ್ ಬಳಸದೆ ಹಾಗೆಯೇ ಬಿಟ್ಟರೆ, ಪ್ರತಿ 30 ದಿನಗಳಿಗೊಮ್ಮೆ ₹20 ಕಡಿತವಾಗುತ್ತಲೇ ಇರುತ್ತದೆ. ಇದು ನಿಮ್ಮ ಬ್ಯಾಲೆನ್ಸ್ ಶೂನ್ಯವಾಗುವವರೆಗೆ ಅಥವಾ ₹20 ಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆಯಾಗುವವರೆಗೆ ಮುಂದುವರಿಯುತ್ತದೆ.
ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಸಿಮ್ ಬಂದ್ (Deactivation)
ಇದು ಅತ್ಯಂತ ಗಂಭೀರವಾದ ಹಂತ. ಯಾವಾಗ ನಿಮ್ಮ ಖಾತೆಯಲ್ಲಿನ ಬ್ಯಾಲೆನ್ಸ್ ₹20 ಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಆಗುತ್ತದೆಯೋ ಅಥವಾ ಶೂನ್ಯವಾಗುತ್ತದೆಯೋ, ಆಗ “Non-usage” ಕಾರಣ ನೀಡಿ ನಿಮ್ಮ ಸಿಮ್ ಕಾರ್ಡ್ ಅನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಡಿ-ಆಕ್ಟಿವೇಟ್ (Deactivate) ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಒಮ್ಮೆ ಡಿ-ಆಕ್ಟಿವೇಟ್ ಆದರೆ, ಆ ನಂಬರ್ ನೆಟ್ವರ್ಕ್ ಸಿಗುವುದನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸುತ್ತದೆ.
ಯಾವ ಸಿಮ್ ಬಳಕೆದಾರರಿಗೆ ಈ ಆತಂಕ?
ಭಾರತದ ಪ್ರಮುಖ ಟೆಲಿಕಾಂ ಸಂಸ್ಥೆಯಾದ ವೋಡಾಫೋನ್ ಐಡಿಯಾ (Vi) ತನ್ನ ಪ್ರಿಪೇಯ್ಡ್ ಬಳಕೆದಾರರಿಗೆ ಈ ನಿಯಮವನ್ನು ಕಟ್ಟುನಿಟ್ಟಾಗಿ ಜಾರಿಗೊಳಿಸಿದೆ. ನೀವೇನಾದರೂ Vi ಸಿಮ್ ಬಳಸುತ್ತಿದ್ದರೆ, ಅಥವಾ ಬಳಸದೇ ಹಾಗೆಯೇ ಇಟ್ಟುಕೊಂಡಿದ್ದರೆ ಮುಂದಿನ ಮಾಹಿತಿ ನಿಮಗೆ ಅತ್ಯಂತ ಮುಖ್ಯವಾಗಿದೆ.
ಇತರ ಕಂಪನಿಗಳ ಕಥೆಯೇನು? (Airtel, Jio, BSNL)
ಹಲವು ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ಒಂದು ಪ್ರಶ್ನೆ ಮೂಡಬಹುದು: “ಕೇವಲ Vi ಮಾತ್ರ ಹೀಗೆ ಮಾಡುತ್ತದೆಯೇ ಅಥವಾ Airtel, Jio ಮತ್ತು BSNL ನಲ್ಲೂ ಈ ನಿಯಮವಿದೆಯೇ?” ಎಂದು. ಇದಕ್ಕೆ ಸ್ಪಷ್ಟ ಉತ್ತರ ಇಲ್ಲಿದೆ:
- ಸಿಮ್ ಬಂದ್ ಆಗುವ ನಿಯಮ ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಒಂದೇ: ಟೆಲಿಕಾಂ ನಿಯಂತ್ರಣ ಪ್ರಾಧಿಕಾರ (TRAI) ನಿಯಮಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ಯಾವುದೇ ಟೆಲಿಕಾಂ ಕಂಪನಿಯು 90 ದಿನಗಳ ಕಾಲ ಬಳಸದ (Non-usage) ನಂಬರ್ ಅನ್ನು ಡಿ-ಆಕ್ಟಿವೇಟ್ ಮಾಡುವ ಹಕ್ಕನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ Jio, Airtel ಅಥವಾ BSNL ಸಿಮ್ ಆಗಿದ್ದರೂ, ದೀರ್ಘಕಾಲ ರೀಚಾರ್ಜ್ ಮಾಡದೆ ಅಥವಾ ಬಳಸದೆ ಬಿಟ್ಟರೆ ಸಿಮ್ ಬಂದ್ ಆಗುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಇದ್ದೇ ಇರುತ್ತದೆ.
- ಬ್ಯಾಲೆನ್ಸ್ ಕಡಿತ (Balance Deduction): ಮೇಲೆ ವಿವರಿಸಿದಂತೆ “ಬ್ಯಾಲೆನ್ಸ್ ಕಡಿತಗೊಳಿಸಿ ವ್ಯಾಲಿಡಿಟಿ ನೀಡುವ” ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಕ್ರಮವನ್ನು ಸದ್ಯಕ್ಕೆ Vi (Vodafone Idea) ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಅನುಸರಿಸುತ್ತಿದೆ.
- Airtel & Jio: ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ನೀವು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ “Service Validity Pack” (ಉದಾಹರಣೆಗೆ ₹155, ₹239 ಇತ್ಯಾದಿ) ರೀಚಾರ್ಜ್ ಮಾಡದೇ ಇದ್ದರೆ, ಇನ್ಕಮಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಔಟ್ಗೋಯಿಂಗ್ ಸೇವೆಗಳು ಸ್ಥಗಿತಗೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ನಂತರದ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ನಂಬರ್ ಡಿ-ಆಕ್ಟಿವೇಟ್ ಆಗಬಹುದು.
ಸರಳವಾಗಿ ಹೇಳುವುದಾದರೆ, ನೀವು ಯಾವುದೇ ಕಂಪನಿಯ ಸಿಮ್ ಬಳಸುತ್ತಿದ್ದರೂ, ಅದು ಚಾಲ್ತಿಯಲ್ಲಿರಲು ನಿಯಮಿತ ರೀಚಾರ್ಜ್ ಮತ್ತು ಬಳಕೆ (Usage) ಅತ್ಯಗತ್ಯ.
ತ್ವರಿತ ನೋಟ: ಬ್ಯಾಲೆನ್ಸ್ ಕಡಿತ ಮತ್ತು ಸಿಮ್ ಸ್ಥಿತಿ (Vi Users Only)
ಈ ಸಮಸ್ಯೆಯಿಂದ ಪಾರಾಗುವುದು ಹೇಗೆ?
ನಿಮ್ಮ ನಂಬರ್ ಸುರಕ್ಷಿತವಾಗಿರಲು ಈ ಸರಳ ಹಂತಗಳನ್ನು ಪಾಲಿಸಿ:
- ಸಕ್ರಿಯವಾಗಿ ಬಳಸಿ: ಕನಿಷ್ಠ 2-3 ತಿಂಗಳಿಗೊಮ್ಮೆಯಾದರೂ ಆ ನಂಬರ್ ನಿಂದ ಯಾರಿಗಾದರೂ ಕರೆ ಮಾಡಿ ಅಥವಾ ಸಣ್ಣ SMS ಕಳುಹಿಸಿ.
- ವ್ಯಾಲಿಡಿಟಿ ರೀಚಾರ್ಜ್: ಕೇವಲ ಟಾಕ್ಟೈಮ್ ಇದ್ದರೆ ಸಾಲದು, ಸರ್ವಿಸ್ ವ್ಯಾಲಿಡಿಟಿ (Service Validity) ಇರುವ ಪ್ಲಾನ್ ಸಕ್ರಿಯವಾಗಿರಬೇಕು.
- ಅಲರ್ಟ್ ಇರಲಿ: ಕಂಪನಿಯಿಂದ ಬರುವ “Validity Expired” ಅಥವಾ “Non-usage alert” ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ನಿರ್ಲಕ್ಷಿಸಬೇಡಿ.
ಸೂಚನೆ (Disclaimer): ಈ ಲೇಖನದಲ್ಲಿ ನೀಡಲಾದ ಮಾಹಿತಿಯು ಲಭ್ಯವಿರುವ ಇತ್ತೀಚಿನ ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಆಧರಿಸಿದೆ. ಟೆಲಿಕಾಂ ಕಂಪನಿಗಳು ತಮ್ಮ ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಯಾವುದೇ ಮುನ್ಸೂಚನೆಯಿಲ್ಲದೆ ಬದಲಾಯಿಸುವ ಹಕ್ಕನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ.
