Senior Citizen Alert! ಬ್ಯಾಂಕ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಈ 8 ಸೇವೆಗಳು ಈಗ ಸಂಪೂರ್ಣ ಉಚಿತ

ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್ ವ್ಯವಹಾರಗಳೆಂದರೆ ಇಂದಿನ ಡಿಜಿಟಲ್ ಯುಗದಲ್ಲಿಯೂ ಹಿರಿಯ ನಾಗರಿಕರಿಗೆ (Senior Citizens) ಒಂದು ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಸಂಬಂಧವಿದ್ದಂತೆ. ಯುವಕರು ಮೊಬೈಲ್‌ನಲ್ಲೇ ಹಣ ಕಳುಹಿಸಿದರೆ, ನಮ್ಮ ಹಿರಿಯರು ಇಂದಿಗೂ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಶಾಖೆಗೆ ಹೋಗಿ, ಅಲ್ಲಿನ ಸಿಬ್ಬಂದಿಯೊಂದಿಗೆ ಮಾತನಾಡಿ ವ್ಯವಹಾರ ನಡೆಸುವುದರಲ್ಲೇ ನೆಮ್ಮದಿ ಕಾಣುತ್ತಾರೆ.

ಆದರೆ, ಬ್ಯಾಂಕ್‌ಗೆ ಹೋದಾಗ ಅಲ್ಲಿನ ಉದ್ದನೆಯ ಸರತಿ ಸಾಲು, ಕಾಯುವಿಕೆ ಮತ್ತು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ “ಸೇವಾ ಶುಲ್ಕ” (Service Charges) ಎಂಬ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಕಡಿತವಾಗುವ ಹಣ ಅನೇಕರಿಗೆ ಬೇಸರ ತರಿಸುತ್ತದೆ. “ನನ್ನದೇ ಹಣವನ್ನು ಡ್ರಾ ಮಾಡಲು ಅಥವಾ ಜಮಾ ಮಾಡಲು ನಾನೇಕೆ ಶುಲ್ಕ ನೀಡಬೇಕು?” ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆ ಸಹಜವಾಗಿಯೇ ಮೂಡುತ್ತದೆ.

ಆದರೆ, ನಿಮಗೊಂದು ಸಿಹಿ ಸುದ್ದಿ ಇದೆ. ಹಿರಿಯ ನಾಗರಿಕರಿಗಾಗಿಯೇ ಭಾರತೀಯ ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ (RBI) ಕೆಲವು ಕಟ್ಟುನಿಟ್ಟಿನ ನಿಯಮಗಳನ್ನು ರೂಪಿಸಿದೆ. ಇದರ ಪ್ರಕಾರ, ಬ್ಯಾಂಕ್‌ಗಳು ಹಿರಿಯರಿಗೆ ಕೆಲವು ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಕಡ್ಡಾಯವಾಗಿ ಉಚಿತವಾಗಿ ಅಥವಾ ರಿಯಾಯಿತಿ ದರದಲ್ಲಿ ನೀಡಲೇಬೇಕು. ಬಹುತೇಕರಿಗೆ ಈ ಹಕ್ಕುಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಮಾಹಿತಿಯೇ ಇಲ್ಲದೆ ಅನಗತ್ಯವಾಗಿ ಹಣ ಪಾವತಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.

ಏನಿದು RBI ನಿಯಮ? ಯಾರಿಗೆ ಅನ್ವಯ?

ಭಾರತೀಯ ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ (RBI) ಮಾರ್ಗಸೂಚಿಗಳ ಪ್ರಕಾರ, 60 ವರ್ಷ ಮೇಲ್ಪಟ್ಟ ಹಿರಿಯ ನಾಗರಿಕರಿಗೆ ಮತ್ತು 70 ವರ್ಷ ಮೇಲ್ಪಟ್ಟ ಅತಿ ಹಿರಿಯರಿಗೆ ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್ ವ್ಯವಹಾರವನ್ನು ಸರಳಗೊಳಿಸುವುದು ಬ್ಯಾಂಕ್‌ಗಳ ಆದ್ಯತೆಯಾಗಿರಬೇಕು. ಎಸ್‌ಬಿಐ (SBI), ಕೆನರಾ ಬ್ಯಾಂಕ್, ಎಚ್‌ಡಿಎಫ್‌ಸಿ (HDFC) ಸೇರಿದಂತೆ ಎಲ್ಲಾ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ಗಳು ಹಿರಿಯರಿಗಾಗಿ ವಿಶೇಷ ಸೌಲಭ್ಯಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತವೆ.

ಹಾಗಾದರೆ, ನೀವು ಬ್ಯಾಂಕ್‌ನಲ್ಲಿ ಕೇಳಿ ಪಡೆಯಬಹುದಾದ ಆ ಪ್ರಮುಖ ಸೌಲಭ್ಯಗಳು ಯಾವುವು? ಇಲ್ಲಿದೆ ಸಂಪೂರ್ಣ ಪಟ್ಟಿ.

ಉಚಿತ ಅಥವಾ ರಿಯಾಯಿತಿಯಲ್ಲಿ ಸಿಗುವ 8 ಪ್ರಮುಖ ಸೇವೆಗಳು

ಹಿರಿಯ ನಾಗರಿಕರು ಬ್ಯಾಂಕ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಪಡೆಯಬಹುದಾದ ಪ್ರಮುಖ ಸೌಲಭ್ಯಗಳ ವಿವರ ಇಲ್ಲಿದೆ (ಗಮನಿಸಿ: ಕೆಲವು ಸೌಲಭ್ಯಗಳು ಬ್ಯಾಂಕ್ ನಿಯಮಗಳ ಅನುಸಾರ ಬದಲಾಗಬಹುದು).

ಸೇವೆಗಳು (Services)	ಸಿಗುವ ಪ್ರಯೋಜನಗಳು
1. ಪಾಸ್‌ಬುಕ್ ಮತ್ತು ಸ್ಟೇಟ್ಮೆಂಟ್	ಹಿರಿಯ ನಾಗರಿಕರಿಗೆ ಪಾಸ್‌ಬುಕ್ ಅಪ್‌ಡೇಟ್ ಮಾಡಿಕೊಡುವುದು ಅಥವಾ ಖಾತೆಯ ಫಿಸಿಕಲ್ ಸ್ಟೇಟ್ಮೆಂಟ್ ನೀಡುವುದು ಬಹುತೇಕ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಉಚಿತವಾಗಿದೆ.
2. ಚೆಕ್ ಬುಕ್ (Cheque Book)	ಸಾಮಾನ್ಯ ಖಾತೆದಾರರಿಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ, ಹಿರಿಯರಿಗೆ ವರ್ಷಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯ ‘ಚೆಕ್ ಲೀಫ್‌’ಗಳನ್ನು (ಉದಾ: 25 ರ ಬದಲು 50 ಅಥವಾ ಅದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು) ಉಚಿತವಾಗಿ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ.
3. ಫಾರ್ಮ್ 15G/15H ಸಲ್ಲಿಕೆ	ಠೇವಣಿಯ ಮೇಲಿನ ಬಡ್ಡಿ ಹಣಕ್ಕೆ ಟಿಡಿಎಸ್ (TDS) ಕಡಿತವಾಗದಂತೆ ತಡೆಯಲು ಫಾರ್ಮ್ 15H ಸಲ್ಲಿಸುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗೆ ಯಾವುದೇ ಸರ್ವಿಸ್ ಚಾರ್ಜ್ ಇರುವುದಿಲ್ಲ.
4. ಆದ್ಯತೆಯ ಸೇವೆ (Priority Service)	ಶಾಖೆಗೆ ಹೋದಾಗ ಕ್ಯೂನಲ್ಲಿ ನಿಲ್ಲುವ ಅಗತ್ಯವಿಲ್ಲ. ಹಿರಿಯರಿಗಾಗಿ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಕೌಂಟರ್ ಅಥವಾ ಆದ್ಯತೆಯ ಮೇರೆಗೆ ಸೇವೆ ನೀಡುವುದು ಬ್ಯಾಂಕ್‌ಗಳ ಕರ್ತವ್ಯವಾಗಿದೆ.
5. ಮನೆ ಬಾಗಿಲಿಗೆ ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್ (Doorstep Banking)	70 ವರ್ಷ ಮೇಲ್ಪಟ್ಟವರಿಗೆ: ಆರ್‌ಬಿಐ ನಿಯಮದಂತೆ, 70 ವರ್ಷ ದಾಟಿದವರಿಗೆ ಮನೆಯಿಂದಲೇ ಹಣ ಪಡೆಯುವ ಅಥವಾ ಜಮೆ ಮಾಡುವ ಸೌಲಭ್ಯ ನೀಡಬೇಕು. (ಕೆಲವು ಬ್ಯಾಂಕ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಇದು ಉಚಿತ, ಇನ್ನು ಕೆಲವು ಕಡೆ ಸಣ್ಣ ಶುಲ್ಕವಿರುತ್ತದೆ).
6. ಹೆಚ್ಚಿನ ಉಚಿತ ಎಟಿಎಂ ವಹಿವಾಟುಗಳು	ಸಾಮಾನ್ಯ ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ, ಹಿರಿಯ ನಾಗರಿಕರಿಗೆ ಸ್ವಂತ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಮತ್ತು ಇತರೆ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಎಟಿಎಂಗಳಲ್ಲಿ ತಿಂಗಳಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಉಚಿತ ವಹಿವಾಟಿನ ಮಿತಿಯನ್ನು ಹಲವು ಬ್ಯಾಂಕ್‌ಗಳು ನೀಡುತ್ತವೆ.
7. ಲಾಕರ್ ಬಾಡಿಗೆಯಲ್ಲಿ ರಿಯಾಯಿತಿ	ಇದು ಸಂಪೂರ್ಣ ಉಚಿತವಲ್ಲದಿದ್ದರೂ, ದೊಡ್ಡ ಲಾಭವಾಗಿದೆ. ಅನೇಕ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ಗಳು ಹಿರಿಯ ನಾಗರಿಕರಿಗೆ ಲಾಕರ್ ವಾರ್ಷಿಕ ಬಾಡಿಗೆ ಶುಲ್ಕದಲ್ಲಿ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಶೇಕಡಾವಾರು (ಉದಾಹರಣೆಗೆ 10% ರಿಂದ 25% ರಷ್ಟು) ರಿಯಾಯಿತಿ ನೀಡುತ್ತವೆ.
8. ಡೆಬಿಟ್ ಕಾರ್ಡ್ ಶುಲ್ಕ ವಿನಾಯಿತಿ	ಕೆಲವು ಬ್ಯಾಂಕ್‌ಗಳು ಹಿರಿಯ ನಾಗರಿಕರಿಗಾಗಿಯೇ ರೂಪಿಸಿರುವ ವಿಶೇಷ ಉಳಿತಾಯ ಖಾತೆಗಳಲ್ಲಿ ಡೆಬಿಟ್ ಕಾರ್ಡ್‌ಗೆ ವಾರ್ಷಿಕ ನಿರ್ವಹಣಾ ಶುಲ್ಕವನ್ನು (AMC) ವಿಧಿಸುವುದಿಲ್ಲ.

ನಿಯಮಗಳು ಮತ್ತು ಷರತ್ತುಗಳೇನು?

ಈ ಸೌಲಭ್ಯಗಳನ್ನು ಪಡೆಯಲು ನೀವು ಕೆಲವೊಂದು ಅಂಶಗಳನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು:

• KYC Update: ಬ್ಯಾಂಕ್ ದಾಖಲೆಗಳಲ್ಲಿ ನಿಮ್ಮ ಜನ್ಮ ದಿನಾಂಕ (Date of Birth) ಸರಿಯಾಗಿದ್ದರೆ ಮತ್ತು ನೀವು 60 ವರ್ಷ ಪೂರೈಸಿದ್ದರೆ ಮಾತ್ರ ಸಿಸ್ಟಮ್ ಈ ರಿಯಾಯಿತಿಗಳನ್ನು ಸ್ವಯಂಚಾಲಿತವಾಗಿ ನೀಡುತ್ತದೆ.
• ಖಾತೆಯ ವಿಧ: ಕೆಲವು ಬ್ಯಾಂಕ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ‘Senior Citizen Savings Account’ ಎಂಬ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಖಾತೆ ಇದ್ದು, ಅದಕ್ಕೆ ಬದಲಾಯಿಸಿಕೊಂಡರೆ ಮಾತ್ರ ಈ ಎಲ್ಲಾ ಲಾಭಗಳು ಸಿಗುತ್ತವೆ.

ನೀವು ಏನು ಮಾಡಬೇಕು?

ಮುಂದಿನ ಬಾರಿ ನೀವು ಬ್ಯಾಂಕ್‌ಗೆ ಹೋದಾಗ, ಮ್ಯಾನೇಜರ್ ಬಳಿ “Senior Citizen Benefits” ಬಗ್ಗೆ ವಿಚಾರಿಸಿ. ನಿಮಗೆ 70 ವರ್ಷ ಮೇಲ್ಪಟ್ಟಿದ್ದರೆ, ನೀವು ಬ್ಯಾಂಕ್‌ಗೆ ಹೋಗುವ ಬದಲು ಬ್ಯಾಂಕ್ ಸಿಬ್ಬಂದಿಯೇ ಮನೆಗೆ ಬಂದು ಸೇವೆ ನೀಡುವ (Doorstep Banking) ಸೌಲಭ್ಯಕ್ಕೆ ನೋಂದಣಿ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು. ಮಾಹಿತಿ ಕೊರತೆಯಿಂದ ಹಣ ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳಬೇಡಿ, ನಿಮ್ಮ ಹಕ್ಕನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಿ.